Karikatür, genel olarak toplumsal konuları, nüktedan ve komik bir şekilde sunan resim türüdür. Edebiyattaki abartılı ve çarpıtıcı betimlemelerin, aynı amaca yönelik olarak çizim formatında kullanılmasıdır.

Karikatürler, özellikle siyasi ve ideolojik konularda eleştiri yapmak için çokça tercih edilmektedir. Dünyanın bir çok yerinde bu amaçla yayımlanan karikatür dergileri ve gazeteleri mevcuttur. Bunlarla birlikte farklı amaçlar için çizilen karikatürler de bulunmaktadır.

Karikatür kelimesi, İtalyanca yüklemek veya sorumlu tutmak anlamına gelen caricare -sözcüğünden türemiş olup, “anlam yüklenmiş resim” manasına gelmektedir. Türkçeye Fransızcadan geçen karikatür kelimesi, ilk defa İngiliz doktor Sir Thomas Browne’un 1716 yılında yayımladığı Christian Morals adlı kitapta geçmiştir. Kimi çevrelerce karikatürist olarak kabul edilen ve aynı zamanda birçok çizgi filme de imza atan Walt Disney, yaptığı en zor şeyin, insan gibi davranacak bir hayvana vereceği en uygun karikatür ifadesinin nasıl olacağını bulmak olduğunu söylemiştir.

Tarihi seyrine bakacak olursak, bilinen ilk modern karikatür örnekleri, bazı kusurlarını modele dökmek için insanları gözlemleyen Leonardo da Vinci tarafından verilmiştir. Da Vinci’nin buradaki amacı, özgün olanın bir portreden daha vurucu olduğu izlenimini vermekti. Gian Lorenzo Bernini (1598-1680), yine bu alandaki ilk sanatçılardan biri olup, bir insanı üç-dört çizgiyle mizahi olarak betimlemeyi başarmasıyla bilinmektedir. Karikatür sanatı, zamanla Fransa ve İtalya’daki kapalı aristokrat kesiminde de yaygınlaşmıştır.

Dünyada yayımlanan ilk karikatür kitabı İngiltere’de basılan ve Mary Darly’nin A Book of Caricaturas (1762) adını verdiği eserdir. Yine

18. yüzyılda bu alanda uzmanlaşan İngiliz Thomas Rowlandson (1756–1827) ve James Gillray (1757–1815) gibi isimler de önemli eserler vermiştir.