Coğrafi İşaretler/ Adana kebabı ve Adana Ticaret Odası
Ali GİZER Adana Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Adana'da 79 yıl aradan sonra ilk kez fuar düzenleyen ve bu fuarı üç yıl içerisinde uluslararası boyuta taşıyan, Uluslararası Ekonomik İşbirliği Forumu düzenleyerek onlarca ülkeden ticaret heyetlerinin Adana'ya gelmesini sağlayan, ekonomik durgunluğun aşılması için Alışveriş Günleri düzenleyen, Avrupa Birliği Merkezi, Avrupa Birliği Bilgi Bürosu, Dış Ticaret Kulübü, Doğu Akdeniz Dış Ticaret Merkezi gibi oluşumlara imza atan Vakıf Üniversitesi kurulması konusunda önemli aşamalar kaydeden ve daha bir dizi etkinliğe imza atan Adana Ticaret Odası olarak çalışmalarımızı ekonomik konularla sınırlamaksızın, kentin ve bölgenin gereksinimleri doğrultusunda hızla sürdürüyoruz.
Çünkü Adana olarak yepyeni bir vizyona ihtiyacımız bulunuyor. Ekonomik göstergelerinden tutun da, sosyal ve kültürel alanda kentimizi ön plana çıkaracak yenilikler ortaya konulması gerekiyor. Adana’da “güzel şeyler de oluyor” denilebilmesini ve günlük sorunlardan bunalan yüzlerde bir gülümseme yaratılmasını hedefliyoruz. Bu kapsamda Adana Ticaret Odası olarak, Adana’nın rekabet gücünün yükseltilerek, bölgemizin ekonomik ve sosyal gelişiminin sağlanması doğrultusunda 2004 yılında Türk Patent Enstitüsü’ne Adana Kebabı’nın resmi tescilini yaptırdık.
Tescilin alınmasının hemen ardından da, Adana Büyükşehir, Seyhan ve Yüreğir belediyeleri, Adana Kebapçılar Odası ve Odamız elele vererek Adana’nın, Adana Kebabı kadar eski tarihe sahip olan ünlü Taşköprü’sü üzerinde “Tescilli Adana Kebabı Festivali” düzenleyerek, Adana ile özdeşleşen Adana Kebabı’nın standartlara uygun biçimiyle üretimini sağlamaya dönük ilk adımları attık.
Şunun altını özellikle çizmek istiyorum ki, Adana Kebabı’nın tescil edilmesi, Türkiye’nin her köşesinin kendi kültürel değerlerine sahip çıkması konusunda bir dönüm noktası olmuştur. Biz, Adana olarak kebabımızı tescil ettirerek kebabın her yörede aynı şekilde hazırlanması yönünde kanuni bir adım attık. Bizi gören Edirne; Edirne Peyniri, Gaziantep; Gaziantep Baklavası, İsparta; İsparta Gülü gibi ülkemizin çok sayıda kentinde yüzlerce ürünün tescili için yoğun bir başvuru süreci yaşanmıştır. Böylelikle Adana Kebabı’nın tesciliyle bir anlamda Türkiye’nin kültürel değerlerine çıkılması konusunda son derece önemli bir mesaj verilmiştir.
Adana’nın gerçek değerlerini, sevimli yüzünü ortaya koymak, dünyanın her köşesinde keyifle tüketilen, Adana Kebabı’nın tescili konusundaki sürecin o kadar kolay olmadığını vurgulamakta da yarar görüyorum. İki yıla yakın süren resmi prosedürlerin ardından Adana’nın rekabet gücünün yükseltilerek, bölgemizin ekonomik ve sosyal gelişiminin sağlanması düşüncesi doğrultusunda yürüttüğümüz çalışmalar meyvelerini vermiş ve Adana Kebabı’nın Tescil kararının 14 Haziran 2004 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla birlikte de, Adana Kebabı’nın Adana’nın malı olduğunu tüm dünyaya ilan etmiş bulunuyoruz.
Çünkü, ülkemizde ve yurtdışında yaygın olarak bilinen, beğeni ile tüketilen ve aranan Adana Kebabı’nın, diğer kültür ürünlerimiz gibi yozlaşmaya, taklide ve tahrife maruz kaldığı hepinizin bildiği bir gerçekti. Adana dışındaki birçok şehirde “Adana Kebabı” adı altında masamıza getirilen birçok yiyeceğin, kebapla uzaktan yakından bir ilişkisinin bulunmadığını da biliyorduk. Adana'nın her türlü değerinin korunması mantığından hareket eden Odamız; işte bu nedenlerle Adana Kebabı'na, Türk Patent Enstitüsü'nden coğrafi işaret tescili almıştır.
Tescil kararının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, nelerden yapıldığı belli olmayan, ve ne olduğu bilinmeyen ürünler tüketicilere Adana Kebabı adı altında sunulamamaktadır. Diğer bir deyişle, Adana Kebabı’nın bin tadı değil bir tadı olmuştur. Bu kriterler yurtiçi ve yurtdışında Adana Kebabı’nın aynı kalitede ve aynı lezzette olmasını da beraberinde getirecektir. Yani bugüne kadar adı ve tadı bilindiği halde çeşitli nedenlerle bilinçli veya bilinçsiz farklı şekilllerde hazırlanan Adana Kebabı, belirlenen kriterlere uygun olarak yapıldığında Adana’da, İstanbul’da ve Paris’te aynı damak tadında yenilebilecek ve sunumu yapılabilecektir.
Adana Ticaret Odası olarak, tescil kararının ardından, Türkiye’nin farklı kentlerinden kebap ustalarını her yıl belirli dönemlerde Adana’da biraraya getirerek, “Tescilli Adana Kebabı Ustalık Eğitimi”nden geçiriyoruz. Adana Kebabı’nda sertifikalı ustaların artışıyla birlikte yeni bir dönem başlamış bulunmaktadır ve kentimizin ulusal ve uluslararası boyutta tanıtımına yönelik böylesine önemli bir çalışmayı hayata geçirebilmekten ötürü mutluluk duyuyoruz.
Yukarıda da belirttiğim gibi gerek tescil, gerekse de eğitim etkinliklerimizin temel hedefi, Adana Kebabı'nı korumak ve gelecek kuşaklara hatta gelecek asırlara bozulmadan, aslına uygun olarak aynı damak lezzetinde taşınabilmesini sağlamaya katkıda bulunmaktır.
Yukarıda da belirttiğim gibi gerek tescil, gerekse de eğitim etkinliklerimizin temel hedefi, Adana Kebabı'nı korumak ve gelecek kuşaklara hatta gelecek asırlara bozulmadan, aslına uygun olarak aynı damak lezzetinde taşınabilmesini sağlamaya katkıda bulunmaktır.
Kuşkusuz bunun en önemli yolu da kebap ustalarımızın eğitiminden geçmektedir. Böylelikle Adana Kebabı'nın, bu adla sunulduğu coğrafya; ister milli sınırlarımız içerisinde, isterse de yurtdışında değişse bile aynı lezzet ve aynı özellikte tüketiciye sunulmasını sağlamış olacağız.
Şimdiye kadar bu konuda eğitim verdiğimiz kebap ustaların sayısı 500’e ulaşmış bulunmaktadır. Aynı zamanda bugüne kadar gerekli kriterleri yerine getirerek Odamıza başvuran yurtiçi ve dışında faaliyet gösteren 250 dolayında seçkin restauranta, Tescilli Adana Kebabı satışı yapabilmek üzere, işletmelerinin girişine asacakları Adana Kebabı logosu ve yetki belgeleri verilmiştir.
Önümüzdeki dönemde denetim çalışmalarına hız vererek Adana Kebabı adı altında farklı sunumlarla satış yapanlarla mücadelemizi hukuki yoldan sürdüreceğiz.
Adana Ticaret Odası, Büyükşehir, Çukurova, Seyhan, Yüreğir ve Sarıçam belediyeleri ile Adana Lokantacılar ve Kebapçılar Odası temsilcilerinden oluşturulan Denetim Komisyonu veya görevlendirilen hukuk bürolarınca yurtiçi ve dışında yapılacak kontrollerde, kurallara uymadan Adana Kebabı sattığı belirlenen işyerleri ulusal ve uluslararası hukuk hükümleri doğrultusunda cezalandırılacaklardır.